روش های جوانسازی پوست

برای پرداختن به مقوله روش های جوانسازی پوست ابتدا باید مفهوم پیری پوست و علل به وجود آورنده آن را بدانیم. پیری پوست یک پدیده طبیعی است که با بالا رفتن سن به صورت چین و چروک، لک، نازکی، شلی و خشکی پوست ظاهر می شود. درگذشته، دهه پنجم زندگی، دوران سالخوردگی محسوب می‌شد، امروزه به علت ارتقاء استانداردهای زندگی و پیشرفت‌های پزشکی امید به زندگی افزایش یافته و افراد تمایل زیادی به درمان‌های زیبایی برای جوان‌سازی پوست نشان می‌دهند. افزایش تعداد سالمندان جامعه و بالا رفتن فاکتورهای خطرساز برای پیری زودرس پوست باعث افزایش تقاضا برای أنواع روش های جوانسازی پوست و متعاقب آن رونق کار خدمات دهندگان شده است. با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی، روش های زیادی برای جوانسازی پوست ابداع شده است. انواع دستگاه های جوانسازی با مکانیسم های متفاوت اختراع و در دسترس کلینیک ها، مطب ها و مراکز مراقبت از پوست قرار گرفته است. بخش زیادی از قفسه داروخانه ها و فروش آن را کرم ها، سرم ها، ماسک های جوانساز و سایر محصولات درموکازمتیک به خود اختصاص داده است. که بدون نسخه پزشک فروخته می شود و تقاضا و استقبال از آنها روز به روز در حال افزایش است.

مقاله پیشنهادی : اسکین کر چیست؟

در بین این همه روش های جوانسازی پوست مراجعین سر درگم می شوند که کدام روش بهتر است و اکثر پزشکان و مراقبین پوست نیز الگوریتم درستی برای انتخاب روش ندارند. در این مقاله بر آن هستیم تا به زبان ساده به یک یک روش های جوانسازی پوست بپردازیم و مزایا و معایب آنها را مورد بررسی قرار دهیم.

پیری پوست چیست؟

پیری پوست یک پدیده طبیعی است که با بالا رفتن سن به صورت چین و چروک، لک، نازکی، شلی و خشکی پوست ظاهر می شود. برخلاف سایر اندام‌های بدن، پوست در معرض مستقیم محیط خارج قرار دارد. بنابراین تغییرات مورفولوژیک پوست در طی روند پیری، بارزتر و مشهودتر از سایر ارگان‌های بدن است. در مقاطع میکروسـکوپی، پوست جوان و سالم، دارای اپیدرمی نسبتاً نازک بوده و شامل حدود هفت لایه منظم سلولی و فاقد هرگونه سلول غیرمعمول است. لایه پاپیلاری درم دارای فیبرهای کلاژن نرم و مرتب و لایه رتیکولار آن حاوی کلاژن صورتی‌رنگ است؛ یک درم سالم و جوان، تقریباً عاری از هرگونه اتساع و شکنندگی است.

با افزایش سن و اثرات فاکتورهای محیطی به‌ مرور خون‌رسانی پوست، تولید کلاژن، الاستین، اسیدهیالورونیک و … کاهش می یابد. در نتیجه قوام و الاستیسیتی پوست کاهش می یابد، پوست، شل، نازک و خشک شده و روی آن چین‌وچروک ایجاد می شود و لکه‌های روی پوست افزایش پیدا می کند. علاوه بر تغییرات پوست، کاهش حجم چربی‌های صورت، شل شدن عضلات و تغییرات استخوانی هرکدام یکی از پایه‌های پدید آمدن پیری را تشکیل می‌دهند.

بهترین روش جوانسازی پوست کدام است؟

برای اینکه روش یا بهترین روش جوانسازی پوست را انتخاب کنیم لازم است میزان پیری پوست را اندازه گیری کنیم. برای اندازه گیری شدت پیری پوست علاوه بر مشاهده سطح پوست، چروک ها و لک های ایجاد شده، باید تمام لایه های پوست بررسی شود. زیرا تغییرات ابتدا از لایه های سطحی پوست شروع می شود و به تدریج لایه های عمقی مثل چربی زیر پوست و سپس عضلات و استخوان ها را در بر می گیرد. کاهش چربی زیر پوست یکی از مهمترین تغییرات ناشی از گذشت سن است. با بالا رفتن سن عضلات و استخوان های صورت هم دچار کاهش حجم می شود؛ درنتیجه فرم کلی صورت نیز تغییر می کند. بنابراین علاوه بر مشاهده سطح پوست به قوس ها و انحناهای صورت نیز باید توجه شود. یک صورت جوان علاوه بر داشتن پوست صاف، قوس ها و انحناهای نرم دارد. با افزایش سن این انحناهای نرم از بین می رود؛ خطوط و زوایای مشخص درحدفاصل مرزها و بخش های مختلف ایجاد می شود و با گذشت زمان این خطوط و زوایا عمیق و عمیق تر می شود؛ صورت کمی پهن و ارتفاع آن کاهش می یابد، گونه ها کمی عقب رفته و چشم ها بیرون زده به نظر می رسد.

معیارهای اندازه گیری پیری

نژاد و ژنتیک نقش مهمی در روند پیری پوست دارد. اندازه گیری میزان پیری پوست برحسب نژاد و مناطق جغرافیایی فرق می کند. معیارهای مختلفی توسط دانشمندان و محققین برای اندازه گیری میزان پیری ابداع شده است. مهمترین عامل پیری پوست استعداد ژنتیکی و سپس آفتاب است. براین اساس یکی از بهترین تقسیم بندی ها، تقسیم بندی گلاکو(GLAOGAU)  است که بر اساس پیری ناشی از آفتاب در تیپ های پوستی روشن انجام شده است.

تقسیم بندی گلاکو GLAOGAU  میزان چروک و پیری پوست به چهار طبقه تقسیم می شود :

تیپ 1: بدون چروک:

در این گروه تغییرات جزئی ناشی از اثر آفتاب به صورت تغییر رنگ ملایم پوست مشاهده می شود. لک های پیری وجود ندارد، پوست چروک ندارد یا اگر داشته باشد خیلی جزئی است. افراد سنین 30-20 سال در این گروه قرار دارند.

تیپ 2: چروک با حرکت عضلات صورت:

در این گروه علائم پیری خفیف تا متوسط در اثر تابش نورخورشید مشاهده می شود. لکه های خفیف پیری دیده می شود. چروک های صورت دینامیک است یعنی فقط با حرکت عضلات صورت دیده می شود و درحالت عادی وجود ندارد. خط خنده یا وجود دارد یا شروع به پدیدار شدن می کند. تغییرات خفیف در بافت پوست دیده می شود. منافذ پوست واضح تر می شود. افراد سنین 40-30 ساله معمولا در این گروه قرار می گیرند.

تیپ 3: چروک های واضح بدون حرکت عضلات صورت مشاهده می شود:

در این حالت چروک ها استاتیک نامیده می شود. یعنی حتی در وضعیت استراحت عضلات حضور دارند. مثلا بدون اخم کردن خط اخم پیدا است. یا بدون خندیدن چروک های دور چشم کاملا مشخص است. لک های پیری کاملا واضح و عروق ریز خونی به اسم تلانژکتازیا مشاهده می شود. افراد بالای پنجاه سال در این گروه قرار می گیرند.

تیپ 4 : چروک ها در تمام صورت وجود دارد:

چروک ها در همه قسمت های صورت در حالت حرکت یا بدون حرکت عضلات دیده می شود. علائم پیری شدید در اثر تابش آفتاب دیده می شود. رنگ پوست به زردی و خاکستری گرایش پیدا می کند، فرد مستعد سرطان پوست می شود. تغییرات پوستی منجر به سرطان مثل ضایعات آکتینیک کراتوزیس در حال رخ دادن است. افراد سن در این گروه بین 60 تا 70 سالگی و بالاتر در این گروه قرار می گیرند.

شما با دیدن این علائم می توانید تا حدی محدوده سنی فرد را تخمین بزنید. اما اگر سن واقعی فرد کمتر از این علائم بود نشان دهنده این است که علائم پیری بیشتر از سن واقعی فرد ایجاد شده و یا به عبارتی پیری زودرس رخ داده است. ظهور زودرس چین و چروک‌های پوستی در سنین جوانی برای افراد ناخوشایند است. اگرچه استفاده از روش های جوانسازی در برگرداندن یا کاهش این علائم کمک کننده است، اما افراد باید از عوامل موثر بر پیری آگاه باشند. زیرا اگر سبک زندگی درست و پرهیز از عوامل خطر ساز نداشته باشند درمان های جوانسازی کمک کننده نخواهد بود.

عوامل موثر بر روند پیری

سه دسته عوامل روی شدت و اندازه روند پیری موثر است. این سه دسته شامل فاکتورهای بیولوژیکی، محیطی و سبک زندگی است.

• فاکتورهای بیولوژیکی شامل: ژنتیک، سن و جنس
• فاکتورهای محیطی شامل: قرار گرفتن در معرض نورخورشید، دما و آلودگی های محیطی
• فاکتورهای سبک زندگی شامل: ورزش، تغذیه، خواب، عواطف و روتین های زیبایی

فاکتورهای بیولوژیکی جوان سازی پوست

سن، جنس و نژاد سه فاکتور مهم بیولوژیکی اثر گذار در روند پیری هستند. که انسان در آن نقش ندارد.

فاکتورهای محیطی

قرار گرفتن در معرض نورخورشید، دما و آلودگی های محیطی مثل گازهای شیمیایی که به خصوص امروزه در جوامع به شدت در حال افزایش است باعث تشدید روند پیری می شود.

نور خورشید: قرار گرفتن در معرض نور خورشید مهم ترین یک عامل محیطی تاثیر گذار در پیری پوست است.  نور خورشید باعث بروز لکه‌های پوستی، چین و چروک و کاهش قابلیت ارتجاعی و افتادگی پوست می شود.  ۷۰ درصد از روند پیری پوست به میزانی نوری که از خورشید به طور مستقیم به پوست تابیده است بستگی دارد.  انتقال یافته است. اشعه های مضر نور خورشید باعث افزایش سرعت تخریب رشته های کلاژن در پوست از طریق فرایند اکسیداسیون می‌شود و پدیده‌ای به نام الاستوزیس خورشیدی را ایجاد می‌کند در نتیجه پوست خشن، نازک و پر چین و چروک می‌شود. نور خورشید همچنین خطر ابتلا به ضایعات بدخیم و پیش بدخیم پوست را افزایش می‌دهد.

پرهیز از نور مستقیم خوشید و استفاده از ضدآفتاب و محافظت فیزیکی مثل سایه بان، چتر، کلاه و .. می تواند در پیشگیری از بروز عوارض پوستی نور خوشید موثر باشد.

آلاینده های صنعتی: دود خودروها و گازهای شیمیایی که از کارخانجات صنعتی خارج می شود یکی از فاکتورهای مهم در بروز بسیاری از بیماری ها و همچنین پیری پوست می شود.

فاکتورهای سبک زندگی

تغذیه: مهم ترین فاکتور موثر در پیری پوست نوع و سبک غذایی است که استفاده می شود. رژیم غذایی با چربی و قند بالا، نمک زیاد که امروزه به خصوص در فست فودها به وفور استفاده می شود می تواند باعث پیری زودرس شود. میوه‌ها و سبزیجات سرشار از آنتی اکسیدان‌ها هستند. رژیم با کالری مناسب، گوشت کم چرب، غذاهای دریایی، سرشار از سبزیجات، آجیل های مفید و میوه های تازه روند پیری پوست را به تاخیر می اندازد.

سیگار: مطالعات نشان داده است افراد سیگاری نسبت به سایر افراد زودتر دچار پیری پوست می شوند. مصرف سیگار علاوه بر نقش مستقیم در سرطان ریه و سایر مشکلات باعث پیری زود رس می شود.

استرس: استرس زیاد و طولانی باعث ترشح زیاد هورمون‌های استرس مانند کورتیزول و آدرنالین می‌شود. این هورمون‌ها روند پیری را با سرکوب سنتز طبیعی بافت همبند، چاقی صورت و آسیب به تراکم استخوانی بیشتر می‌کنند.

کم خوابی: کم خوابی که امروزه بلای جان و روتین زندگی مردم شده است علاوه بر افزایش شدت استرس باعث ضعف سیستم ایمنی و ابتلا به انواع بیماری ها و همچنین مختل شدن روند تولید سلول های جدید می شود.

مصرف الکل: نوشیدن الکل علاوه بر بروز مشکلات اجتماعی و آسیب به کبد و سایر قسمت های بدن، باعث آسیب به بافت و رنگ پوست می‌شود.

لوازم آرایشی: لوازم آرایشی مانند سایر موارد امروزه جزء ضروریات زندگی شده است. اما همچنانکه ما در باره باید و نبایدهای تغذیه سخن می گوییم، لوازم بهداشتی هم باید معیارها و محدوده های مصرف خاص خود را داشته باشد. استفاده بیش از حد لوازم آرایشی، استفاده از لوازم آرایشی نامرغوب صنعتی و غیر بهداشتی نه تنها به زیبایی فرد اضافه نمی کند بلکه پیری زودرس و انواع صدمات مثل خشکی پوست را به همراه دارد.

روش‌های جوان‌سازی پوست

همان‌طور که گفتیم با افزایش سن چهار دسته مشکل عمده شامل چین‌وچروک، از دست دادن حجم‌های صورت، لک و افتادگی چهره پیش می‌آید. با توجه به این چهار دسته، به‌طورکلی چهار روش جوان‌سازی صورت به شرح زیر وجود داردکه برحسب شرح‌حال، سن، انتظار و هزینه و شرایط زیباجو قابل‌استفاده است:

• شل کردن (Relaxation): مثل تزریق بوتاکس (با تزریق بوتاکس در عضلاتی که خطوط و چین‌وچروک پوستی را ایجاد می‌کنند و فلج کردن آن‌ها، علائم پیری به‌طور موقت کاهش می‌یابد.
  بوتاکس چیست؟
• پر کردن(Refiling): مثل تزریق ژل و چربی (تزریق پرکننده‌هایی از جنس اسیدهیالورونیک و یا چربی بدن خود فرد، در چروک ها و مناطق آتروفی شده، می‌تواند در بهبود علائم پیری پوست مؤثر باشد.)
• بالا کشیدن (Redrapping): مثل لیفت جراحی و غیر جراحی
• نوسازی و دوباره‌سازی (Resurfacing): مثل جوان‌سازی با روش‌های مختلف (لایه‌برداری، تحریک کلاژن سازی با دستگاه‌ها یا مزوتراپی)

محصول پیشنهادی : آموزش کلاژن تراپی پوست

جوانسازی پوست با روش‌های بازسازی Resurfacing

از آنجا که پوست یک بافت خود التیام است و در برابر آسیب ها قدرت بازسازی فوق العاده ای دارد، سنگ بنای تمام روش های بازسازی آن بر تحریک این بافت قرار گرفته است. سه روش کلی جوانسازی پوست با مکانیسم بازسازی بافت شامل:

1. تحریک پوست با لایه‌برداری
2. تحریک پوست با ایجاد زخم و آسیب عمدی به بافت
3. تحریک پوست با تغذیه و تقویت بافت

• لایه‌برداری (پیلینگ): در تکنیک‌های لایه‌برداری لایه سطحی پوست برداشته شده و سلول‌های شاخی سطح پوست حذف می‌شود. در نتیجه سطح پوست صاف‌تر، منافذ پوست بازتر و اکسیژن‌رسانی بهتر می‌شود. همچنین برداشتن لایه‌های شاخی سطح پوست باعث می‌شود سرعت کراتینیزاسیون افزایش یابد در نتیجه یک نوسازی مناسبی در سطح اپیدرم ایجاد می‌شود و باعث جوان‌سازی پوست می‌شود. تکنیک‌های لایه‌برداری به دو شکل پیلینگ شیمیایی (اسید تراپی) و پیلینگ فیزیکی (میکرونیدلینگ، میکرودرم ابریژن) انجام می‌شود. این دو تکنیک به طور مستقیم باعث لایه‌برداری می‌شود. در تکنیک مزوتراپی نیز می‌توان با استفاده داروهایی که سرعت کراتینیزاسیون را افزایش می‌دهد، لایه‌برداری را القا کرد.

• تحریک پوست با ایجاد زخم و آسیب عمدی به بافت: در این روش تکنیک‌های غیرتهاجمی و نیمه تهاجمی زیادی ابداع‌شده است. از جمله تکنیک های غیرتهاجمی آراف فراکشنال و هایفو را می توان نام برد. میکرونیدلینگ و سایر روش های مزونیدلینگ و تزریقات زیر و مکرر در پی‌آرپی و مزوتراپی نیز علاوه بر خاصیت های دیگر با زخمی کردن پوست باعث تحریک بازسازی آن می شود.

• RF Fractional: آراف فرکشنال یک روش غیرتهاجمی تحریک پوست است. در این تکنیک انرژی ناشی از امواج رادیوفرکانسی (RF) در لایه درم هم باعث افزایش حرارت و بهبود متابولیسم می‌شود و هم با میکرواینجری های متعدد در لایه درم باعث تحریک کلاژن‌سازی و بازسازی بافتی می‌شود. در نتیجه یک فرایند ترمیم طبیعی بافت القا می‌شود.

• HIFU (High-Intensity Focused Ultrasound): هایفو به معنای «امواج متمرکز فراصوت با شدت بالا» یکی از روش‌های غیرتهاجمی پرکاربرد دیگر است که به منظور سفت کردن و لیفتینگ پوست استفاده می شود. در هایفوتراپی امواج فراصوت (اولتراسوند) به‌صورت متمرکز به لایه درم انرژی وارد می‌کند و با ایجاد جراحت‌های بسیار ریز در درم باعث تحریک تولید رشته‌های کلاژن و بازسازی پوست می‌شود.

• تحریک پوست با تغذیه و تقویت بافت: تحریک پوست با تغذیه و تقویت بافت یکی از بهترین روش‌های جوان‌سازی پوست است که با مزوتراپی انجام می شود. مزوتراپی با مکانیسم های مختلفی می تواند باعث جوانسازی پوست شود. اولاً تزریق‌های مکرر باعث تحریک بافتی و تولید کلاژن و الاستین می‌شود، ثانیاً تزریق أنواع مواد محرک کلاژن الاستین و تقویت‌کننده‌های پوست (مثل ویتامین ها، اسیدهای آمینه و …) باعث تقویت پوست و جوان‌سازی آن می‌شود. ثالثاً استفاده از داروهای لایه بردار و کراتولیتیک در مزوتراپی می‌تواند باعث لایه برداری پوست و نوسازی بافت شود.

• تحریک پوست با مواد بیولوژیک (نانوفت، پی‌آرپی و سایرفرآورده های پلاکتی): یکی از جدیدترین و ایده ال ترین روش های جوانسازی بافت پوست تزریق مواد محرک بیولوژیکی (بیواستیمولاتور) مثل پی‌آرپی، نانوفت و سلول‌های بنیادی به داخل لایه‌های درم است. أساس این تکنیک ها تحریک و تامین سلول های بنیادی برای بازسازی بافت است.

شکا میتوانید با مشاهده ویدیو های آموزش اسکین کر در این زمینه اطلاعات بیشتری به دست آورید.