پنج فرآورده پلاکتی در درمان های دندانپزشکی
پی‌آرپی، پی‌آر اف مایع، لخته پلاکتی، ممبران فیبرینی و استیکی بن پنج محصول پلاکتی است که در دندانپزشکی به کار می رود. در دهه‌های اخیر، پیشرفت‌های چشمگیری در زمینه بازسازی و ترمیم بافت‌های دهان و دندان حاصل شده است. یکی از تکنیک‌های نوین و مؤثر که به‌طور گسترده در جراحی‌های دهان و دندانپزشکی به‌کار گرفته شده، استفاده از کنسانتره‌های پلاکتی مانند پی‌آرپی (پلاسمای غنی از پلاکت) و PRF (فیبرین غنی از پلاکت) است. یکی از ویژگی‌های برجسته این تکنیک‌ها، سهولت استفاده و آماده‌سازی آن‌هاست.
دندان‌پزشکان می‌توانند با استفاده از یک دستگاه سانتریفیوژ کوچک، خون بیمار را پردازش کرده و پی‌آرپی یا PRF مورد نیاز خود را سریع و با هزینه کم به دست آورند. این ویژگی باعث می‌شود که پی‌آرپی و PRF گزینه‌هایی مناسب برای استفاده در کلینیک‌های دندانپزشکی با امکانات محدود باشند. برای استفاده از فرآورده های PRF در دندانپزشکی باید آن را به محصولاتی تبدیل کرد که بتوان برای آپشن های مختلف (پر کردن، پوشاندن، تزریق در بافت و حفره ها) به کار برد.
در این مقاله به انواع محصولات پلاکتی اشاره می کنیم. روش تهیه این محصولات در کتاب پی ارپی، پی ار اف در درمان زخم، ارتوپدی و دندانپزشکی تالیف دکتر بیدکی به طور کامل توضیح داده شده است.
پی‌آرپی چیست؟
پی آرپـی (Plasma Rich Platelet= PRP ) در لغـت بـه معنـی پلاسـمای غنـی از پلاکـت اسـت. پی آرپـی درواقـع یـک محلـول اسـت؛ محلـول پاسـمای طبیعـی کـه از خـون جـدا و پلاکـت آن تغلیـظ شـده اسـت. روش درمـان بـا پی آرپـی بـه تکنیکـی گفتـه می شـود کـه ابتـدا ایـن محلـول تهیـه و سـپس بـرای مصـارف درمانـی بـه محـل موردنظـر تزریـق یـا منتقـل می شـود.
پی‌آراف یا فیبرین غنی از پلاکت PRF = Platelet Rich Fibrin فرآورده نسل دوم پلاکت تغلیظ شده یا کنسانتره است. تمام فواید بیولوژیکی که پی‌آرپی برای ترمیم بافت و زخم دارد پی‌آراف نیز به خاطر وجود پلاکت کنسانتره دارد. پی‌آراف طی فرآیندی شبیه پی‌آرپی از خون انسان ساخته می‌شود و برای مصارف درمانی متعددی از جمله دندانپزشکی، ارتوپدی، جوان‌سازی پوست، درمان ریزش مو و… استفاده می‌شود.
اگر چه پی‌آرپی و PRF هر دو شامل فاکتورهای رشد هستند که به‌طور مستقیم بر فرآیند بهبود زخم‌ها تأثیر می‌گذارند. با این حال، PRF به دلیل ساختار فیبرینی و آزادسازی تدریجی فاکتورهای رشد، در بسیاری از پروسه‌های دندانپزشکی محبوب‌تر و کارآمدتر است. در دندانپزشکی، پی‌آرپی و PRF برای طیف وسیعی از درمان‌ها از جمله جراحی ایمپلنت، بازسازی استخوان، جراحی‌های پریودنتال و حفظ برجستگی لثه مورد استفاده قرار می‌گیرد. با استفاده از این کنسانتره‌ها، دندان‌پزشکان قادر به کاهش زمان بهبود، کاهش خونریزی و التهاب، و افزایش موفقیت درمان‌های جراحی می‌شوند.
محصولات پلاکتی در دندانپزشکی
5 محصول فیبرینی شامل موارد زیر است :
1. لخته فیبرینی (ژله پلاکتی): برای قرار دادن در زخم های وسیع استفاده می شود.
2. ممبران فیبرینی (ممبران پلاکتی): برای پر کردن و یا پوشاندن زخم ها و حفره ها به کار می رود.
3. پلاگ فیبرینی: برای پر کردن سوراخ ها و حفره ها به کار می رود.
4. پی‌آراف مایع (i-PRF): برای تزریق در بافت نرم، شستشوی حفره ها یا آغشته کردن ابزارها استفاده می شود.
5. استیکی بن (sticky bone): برای پر کردن حفره های استخوانی و قسمت هایی که به بن گرافت نیاز باشد به کار می رود.
برای تهیه کتاب پی ارپی، پی ار اف در درمان زخم، ارتوپدی و دندانپزشکی تالیف دکتر بیدکی به سایت www.doctorbidaki.com مراجعه فرمائید.
جدول خلاصه کاربردهای محصولات پلاکتی محصول پلاکتی
| شماره | محصول | کاربرد |
|---|---|---|
| 1 | لخته فیبرینی (ژله پلاکتی) | برای قرار دادن در زخم های وسیع استفاده می شود. |
| 2 | ممبران فیبرینی | برای پر کردن و یا پوشاندن زخم ها و حفره ها به کار می رود. |
| 3 | پلاگ فیبرینی | برای پر کردن سوراخ ها و حفره ها به کار می رود. |
| 4 | پی‌آراف مایع (i-PRF) | برای تزریق در بافت نرم، شستشوی حفره ها یا آغشته کردن ابزارها استفاده می شود. |
| 5 | استیکی بن (sticky bone) | برای پر کردن حفره های استخوانی و قسمت هایی که به بن گرافت نیاز باشد به کار می رود. |
محصولات فیبرینی پلاکتی محصولاتی هستند که از PRF (فیبرین غنی از پلاکت) تهیه می شوند. A-PRF و i-PRF جدیدترین مشتقات فرآورده های فیبرینی هستند که امروزه در پزشکی و دندانپزشکی کاربرد دارند.
فرم A-PRF به شکل لخته زرد رنگ است که به آن ژله یا لخته پلاکتی یا لخته فیبرینی گفته می شود که هم به صورت ژله در داخل زخم استفاده می شود و هم به شکل های مختلف ممبران و پلاگ فیبرینی برای پر کردن حفره های دندانی و پوشاندن زخم در لثه ها استفاده می شود. فرم i-PRF به شکل مایع زرد رنگ است که قابل تزریق است و برای تهیه استیکی بن در گرافت و پرکردن حفرات استخوانی استفاده می شود.
شکل 1-1 انواع محصولات فیبرینی، لخته فیبرینی (A) ، پلاگ فیبرینی (B)، استیکی بن(C) ، مخلوط کردن پلاگ فیبرینی با استیکی بن (D)، پی‌آراف مایع یا قابل تزریق یا i-PRF (E)، ممبران فیبرینی که در این تصویر نیست شبیه پلاگ فیبرینی است با این تفاوت که شکل آن پهن و نازک است.
PRF به شکل ممبران اتولوگ در بهبود حفره اکسترکت شده
دیدگاهتان را بنویسید